دسته موتور چیست و علائم خرابی دسته موتور
دسته موتور چیست؟
دسته موتور به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی در سیستم قوای محرکه خودرو، نقشی کلیدی در عملکرد ایمن، کم‌صدا و روان آن ایفا می‌کند. این قطعه پل ارتباطی بین موتور و بدنه خودرو بوده و نقش‌های متعددی را برعهده دارد. باتوجه‌به اهمیت بسیار بالای این قطعه، انتخاب و خرید مناسب آن از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند در عملکرد بهتر دیگر بخش‌های مرتبط با خود نیز مؤثر باشد. با انتخابی هوشمندانه و خرید دسته موتور مناسب، می‌توانید از بهبود کارکرد خودرو خود و حفظ سلامت سایر اجزای آن اطمینان حاصل کنید و سفری مقرون‌به‌صرفه و لذت‌بخش را تجربه کنید.
دسته موتور چیست و چه وظایفی دارد؟
دسته موتور به دلیل اینکه یکی از مهم‌ترین قطعات هر خودرویی به شمار به شمار می‌رود، باتوجه‌به نوع و جنس خود از شکل ظاهری متفاوتی برخوردار است. به‌طورکلی، دسته‌موتورها از دو بخش اصلی تشکیل می‌شوند؛ یک صفحه فلزی که به موتور و بدنه خودرو متصل شده و وظیفه دارد تا وزن موتور و نیروهای وارده به آن را تحمل کند. به همین دلیل نیز باید مقاوم و محکم باشد تا در اثر فشارهای وارده آسیب نبیند. در مقابل یک بخش جاذب ارتعاش داریم که این بخش می‌تواند از جنس لاستیک یا مایع هیدرولیکی باشد و وظیفه جذب ارتعاشات و ضربات موتور را بر عهده دارد.
دسته‌موتورهای لاستیکی به طور معمول از یک صفحه فلزی و یک بلوک لاستیکی تشکیل می‌شوند؛ درحالی‌که دسته‌موتورهای هیدرولیکی از یک سیلندر فلزی، یک پیستون و مایع هیدرولیکی تشکیل شده‌اند. تعداد و محل دقیق قرارگیری این قطعه در مدل‌های مختلف آن باتوجه‌به مدل خودرو متفاوت است. دسته‌موتورها در قسمت‌های جلویی، جانبی و عقبی موتور نصب می‌شوند تا بتوانند ثبات و تعادل موتور را در تمام جهات حفظ کنند. اگر بخواهیم این وظایف را به طور جزئی بررسی کنیم، شامل موارد زیر می‌شوند:
مهار ارتعاشات و ضربات موتور: موتور در حین کار، به طور ذاتی با ارتعاشات و لرزش‌هایی همراه است. دسته موتور با جذب این ارتعاشات، مانع از انتقال آنها به بدنه و کابین خودرو می‌شود و تجربه‌ای آرام و بدون تنش را برای راننده و سرنشینان به ارمغان می‌آورد.
تحمل وزن موتور: موتور خودرو از وزنی قابل‌توجه برخوردار است که باید به طور متعادل و ایمن در جای خود ثابت نگه داشته شود. دسته موتور با تحمل وزن موتور، این وظیفه را به نحو احسن انجام می‌دهد و از ایجاد تنش و فشار بر روی سایر اجزای خودرو جلوگیری می‌کند.
حفظ تعادل موتور: دسته موتور با ثابت نگه‌داشتن موتور در جای خود، به حفظ تعادل و پایداری خودرو در هنگام رانندگی، به‌خصوص در پیچ‌ها و مانورهای ناگهانی کمک می‌کند.
انواع دسته موتور
به‌طورکلی، دو نوع دسته موتور در خودروها وجود دارد:
دسته موتور لاستیکی: این نوع دسته موتور رایج‌ترین و پرکاربردترین دسته موتور بوده و از یک هسته فلزی و یک پوشش لاستیکی تشکیل شده است. خاصیت ارتجاعی لاستیک، ارتعاشات و ضربات موتور را جذب می‌کند و از انتقال آنها به بدنه و کابین خودرو جلوگیری می‌کند. از اصلی‌ترین مزایا و معایب این نوع دسته موتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قیمت مناسب
- نصب آسان
- عملکرد قابل‌قبول در شرایط معمولی
- عمر کوتاه‌تر
- افزایش احتمال نشت روغن در برخی از مدل‌ها
دسته موتور هیدرولیکی: این نوع دسته موتور متشکل از یک سیلندر پر از مایع هیدرولیکی و یک پیستون است که فشار مایع هیدرولیکی، ارتعاشات موتور را به طور مؤثرتر و ساده‌ای جذب کرده و از انتقال آنها به بدنه خودرو، کابین و سرنشینان جلوگیری می‌کند. مهم‌ترین مزایا و معایب این مدل شامل موارد زیر می‌شود:
- عملکرد بسیار مؤثر در جذب ارتعاشات
- عمر طولانی‌تر
- پایداری بیشتر در شرایط سخت
- قیمت گران‌تر
- نصب پیچیده‌تر
- احتمال نشتی مایع هیدرولیکی
دسته موتور الکترونیکی: یکی از پیشرفته‌ترین و جدیدترین انواع دسته موتور، مدل‌های برقی یا الکترونیکی هستند که با برخورداری از قطعات الکترونیکی می‌توانند به طور فعال لرزش‌ها را کنترل کنند. این نوع سیستم می‌تواند به تغییرات در شرایط رانندگی خیلی روان و به‌صورت خودکار واکنش نشان داده و لرزش‌ها را تا حد زیادی کاهش دهد. مزایا و معایب این نوع دسته موتور به شرح زیر است:
- دوام و ماندگاری بالا
- عملکرد عالی در شرایط مختلف
- قیمت بسیار بالا
- به‌کارگیری در خودروهای لوکس و پیشرفته
دسته موتور فلزی: اگر خودرویی با موتور سبک‌وزن و کوچک دارید، با استفاده از انواع دسته موتور فلزی می‌توانید سواری راحت و آسان داشته باشید. این دسته‌موتورها با کمک پیچ‌ها و اتصالات صلب به شاسی و بدنه خودرو متصل می‌شوند و به آنها جوش می‌خورند. معایب و مزایای این نوع دسته موتور شامل موارد زیر می‌شود:
- تناسب بالا با موتورهای سبک‌وزن
- عدم مهار کامل لرزش‌ها و تکان‌های موتور
- احتمال شکست و خرابی در دوره‌های با سرعت بالاتر
علائم و نشانه‌های خرابی دسته موتور
- لرزش شدید بدنه و کابین خودرو: این لرزش می‌تواند در هنگام شتاب‌گیری، ترمزگیری، دور موتور پایین یا رانندگی در ناهمواری‌ها رخ دهد. لرزش دسته موتور به دلیل ناتوانی در جذب ارتعاشات موتور ایجاد می‌شود.
- به گوش رسیدن سر سروصدای آزاردهنده از ناحیه موتور: خرابی دسته موتور می‌تواند منجر به صداهایی همچون تقتق، ضربه یا جیرجیر شود که در اصل در اثر تماس قطعات داخلی فرسوده و آسیب‌دیده با یکدیگر ایجاد می‌شود.
- کاهش تعادل و پایداری خودرو در هنگام رانندگی: این مشکل به‌خصوص در پیچ‌ها و مانورهای ناگهانی مشهود است. دسته موتور معیوب به دلیل ناتوانی در ثابت نگه‌داشتن موتور در جای خود، تعادل خودرو را به خطر می‌اندازد.
- مشاهده نشتی روغن یا مایع هیدرولیکی از دسته موتور: این نشتی می‌تواند از محل اتصال دسته موتور به موتور یا بدنه خودرو رخ دهد. نشتی دسته موتور به دلیل آسیب‌دیدگی یا فرسودگی واشرها و درزگیرها ایجاد می‌شود.
- دشواری در تعویض دنده: گاهی اوقات به علت خرابی گسترده دسته موتور، ممکن است با مشکلاتی چون لرزش گیربکس و دشواری در تعویض دنده مواجه شویم.
- افزایش مصرف سوخت: خرابی دسته موتور می‌تواند به کاهش راندمان موتور انجامیده و به دنبال آن افزایش مصرف سوخت را منجر شود.
- آسیب به سایر اجزای خودرو: حتی وجود آسیب‌های جزئی در دسته موتور می‌تواند به موتور، گیربکس، شاسی و دیگر قطعات نیز صدمه بزند.
